Biyoloji Formülleri

Biyoloji, canlıların yapısını, işlevlerini, büyümesini, evrimini ve dağılımını inceleyen bilim dalıdır. Biyoloji formülleri, bu süreçleri ve olayları matematiksel ifadelerle açıklayarak analiz etmemizi ve anlamamızı sağlar. Bu kılavuz, biyoloji konularını ve ilgili formülleri detaylı bir şekilde ele alarak sınavlara hazırlanmanıza yardımcı olacaktır.

Biyoloji Formüllerinin Önemi

Biyoloji formülleri, canlı organizmaların karmaşık yapısını ve işlevlerini anlamamıza yardımcı olur. Bu formüller, genetik varyasyonları, popülasyon dinamiklerini, biyokimyasal reaksiyonları ve ekosistem ilişkilerini analiz etmemizi sağlar. Biyoloji formüllerinin doğru bir şekilde öğrenilmesi ve uygulanması, laboratuvar çalışmalarında, akademik araştırmalarda ve sınavlarda büyük avantaj sağlar.

Bu Kılavuzu Etkili Kullanma Yöntemleri

Bu kılavuz, biyoloji formüllerini konu başlıklarına göre düzenli bir şekilde sunarak öğrenmenizi ve sınavlara hazırlanmanızı kolaylaştıracaktır. Her bir konu başlığı altında, ilgili formüller ve bu formüllerin nasıl kullanılacağına dair örnekler yer alacaktır. Bu kılavuzu kullanırken, formülleri anlamaya ve ezberlemeye çalışın. Ayrıca, formülleri uygulamalı sorular üzerinde kullanarak pekiştirin.

1. Hücre Bölünmesi Formülü

Mitoz ve Mayoz Bölünmede Oluşan Hücre Sayısı
Mitoz: Nolus¸an hu¨cre=Nbas¸langıc¸ hu¨cre×2N_{\text{oluşan hücre}} = N_{\text{başlangıç hücre}} \times 2Nolus¸​an hu¨cre​=Nbas¸​langıc¸​ hu¨cre​×2 Açıklama: Mitoz bölünmede bir hücre iki genetik olarak özdeş hücreye bölünür. Dolayısıyla başlangıçtaki hücre sayısı ikiyle çarpılır.
Mayoz: Nolus¸an hu¨cre=Nbas¸langıc¸ hu¨cre×4N_{\text{oluşan hücre}} = N_{\text{başlangıç hücre}} \times 4Nolus¸​an hu¨cre​=Nbas¸​langıc¸​ hu¨cre​×4 Açıklama: Mayoz bölünmede bir hücre, dört genetik olarak farklı gamet hücresine bölünür.

2. Fotosentez Denklemi

Genel Reaksiyon:
6CO2+6H2O→Is¸ık ve KlorofilC6H12O6+6O26 \text{CO}_2 + 6 \text{H}_2\text{O} \xrightarrow{\text{Işık ve Klorofil}} \text{C}_6\text{H}_{12}\text{O}_6 + 6 \text{O}_26CO2​+6H2​OIs¸​ık ve Klorofil​C6​H12​O6​+6O2​
Açıklama: Bitkiler, ışık enerjisini kullanarak karbondioksit ve suyu glikoz (şeker) ve oksijene dönüştürür. Bu biyokimyasal reaksiyon, yaşam için enerji kaynağını oluşturur.

3. Popülasyon Artışı

Geometrik Büyüme Formülü:
Nt=N0×ertN_t = N_0 \times e^{rt}Nt​=N0​×ert
NtN_tNt​: Belirli bir zamanda popülasyon büyüklüğü
N0N_0N0​: Başlangıç popülasyon büyüklüğü
rrr: Büyüme oranı
ttt: Zaman
eee: Euler sabiti (≈2.718\approx 2.718≈2.718)
Açıklama: Popülasyonun belirli bir süre boyunca geometrik (üstel) büyümesini hesaplamak için kullanılır.

4. pH ve pOH Hesaplamaları

pH=−log⁡[H+]\text{pH} = -\log [H^+]pH=−log[H+] pOH=−log⁡[OH−]\text{pOH} = -\log [OH^-]pOH=−log[OH−]
Açıklama: Bir çözeltinin asidik (pH) veya bazik (pOH) doğasını anlamak için kullanılır. pH ve pOH'nin toplamı her zaman 14'e eşittir.

5. Hardy-Weinberg Denklemi

p2+2pq+q2=1p^2 + 2pq + q^2 = 1p2+2pq+q2=1
p2p^2p2: Homozigot baskın bireylerin oranı
2pq2pq2pq: Heterozigot bireylerin oranı
q2q^2q2: Homozigot çekinik bireylerin oranı
p+q=1p + q = 1p+q=1: Allel frekanslarının toplamı
Açıklama: Genetik denge durumunda bir popülasyondaki genotip ve allel frekanslarını hesaplamak için kullanılır.

6. Solunum Reaksiyonu

Genel Denklemi:
C6H12O6+6O2→6CO2+6H2O+Enerji (ATP)\text{C}_6\text{H}_{12}\text{O}_6 + 6\text{O}_2 \rightarrow 6\text{CO}_2 + 6\text{H}_2\text{O} + \text{Enerji (ATP)}C6​H12​O6​+6O2​→6CO2​+6H2​O+Enerji (ATP)
Açıklama: Canlılar, glikozu oksijenle yakarak enerji (ATP) üretir. Bu süreç hücresel solunum olarak adlandırılır.

7. Enerji Hesaplama (ATP Üretimi)

1 glikoz molekülünden üretilen ATP miktarı:
Glikoliz: 2 ATP+Krebs C¸evrimi: 2 ATP+ETS: 32 ATP\text{Glikoliz: } 2 \, \text{ATP} \quad + \quad \text{Krebs Çevrimi: } 2 \, \text{ATP} \quad + \quad \text{ETS: } 32 \, \text{ATP}Glikoliz: 2ATP+Krebs C¸​evrimi: 2ATP+ETS: 32ATP
Toplam: 36 ATP
Açıklama: Hücresel solunum sırasında bir glikoz molekülü oksijen varlığında toplam 36 ATP üretir.

8. Ekosistem Enerji Akışı (Trofik Seviye Verimliliği)

Verimlilik (%)=(Bir sonraki trofik seviyedeki enerjiBir o¨nceki trofik seviyedeki enerji)×100\text{Verimlilik (\%)} = \left( \frac{\text{Bir sonraki trofik seviyedeki enerji}}{\text{Bir önceki trofik seviyedeki enerji}} \right) \times 100Verimlilik (%)=(Bir o¨nceki trofik seviyedeki enerjiBir sonraki trofik seviyedeki enerji​)×100
Açıklama: Besin zincirindeki enerji transferinin verimliliğini hesaplamak için kullanılır. Genellikle bu oran %10 civarındadır.

9. Difüzyon ve Osmos

Fick’in Difüzyon Yasası:
Difu¨zyon Hızı (J)=−DΔCΔx\text{Difüzyon Hızı (J)} = -D \frac{\Delta C}{\Delta x}Difu¨zyon Hızı (J)=−DΔxΔC​
JJJ: Difüzyon hızı
DDD: Difüzyon katsayısı
ΔC\Delta CΔC: Konsantrasyon farkı
Δx\Delta xΔx: Mesafe
Açıklama: Difüzyon hızını hesaplamak için kullanılan bu formül, maddelerin yoğunluk farkından dolayı yüksek yoğunluklu ortamdan düşük yoğunluklu ortama geçişini tanımlar.

10. Kan Basıncı Hesabı

Kan Basıncı=Kardiyak C¸ıkıs¸×Periferik Direnc¸\text{Kan Basıncı} = \text{Kardiyak Çıkış} \times \text{Periferik Direnç}Kan Basıncı=Kardiyak C¸​ıkıs¸​×Periferik Direnc¸​
Kardiyak Çıkış: Kalbin bir dakikada pompaladığı kan miktarı
Periferik Direnç: Kan damarlarının kan akışına karşı gösterdiği direnç
Açıklama: Kan basıncını etkileyen temel faktörleri tanımlamak için kullanılır. Bu formül, dolaşım sisteminde dengeyi anlamada önemlidir.

11. Enzim Aktivitesi

Michaelis-Menten Denklemi:
v=Vmax[S]Km+[S]v = \frac{V_{\text{max}} [S]}{K_m + [S]}v=Km​+[S]Vmax​[S]​
vvv: Reaksiyon hızı
VmaxV_{\text{max}}Vmax​: Maksimum hız
[S][S][S]: Substrat konsantrasyonu
KmK_mKm​: Michaelis-Menten sabiti (enzim-substrat bağlanma afinitesi)
Açıklama: Enzimlerin bir substrat üzerindeki aktivitesini ölçmek için kullanılan temel bir formüldür.

12. Yüzey Hacim Oranı

Yu¨zey-Hacim Oranı=Yu¨zey AlanıHacim\text{Yüzey-Hacim Oranı} = \frac{\text{Yüzey Alanı}}{\text{Hacim}}Yu¨zey-Hacim Oranı=HacimYu¨zey Alanı​
Küre şeklindeki hücreler için:
Yu¨zey Alanı=4πr2,Hacim=43πr3\text{Yüzey Alanı} = 4\pi r^2, \quad \text{Hacim} = \frac{4}{3}\pi r^3Yu¨zey Alanı=4πr2,Hacim=34​πr3
Açıklama: Hücrelerin büyüklüğü ile madde alışverişi kapasitesi arasındaki ilişkiyi anlamak için bu oran önemlidir. Hücre büyüdükçe, yüzey alanı hacme göre daha yavaş büyür.

13. Çeşitlilik İndeksi

Simpson Çeşitlilik İndeksi:
D=1−∑(ni(ni−1)N(N−1))D = 1 - \sum \left( \frac{n_i (n_i - 1)}{N (N - 1)} \right)D=1−∑(N(N−1)ni​(ni​−1)​)
nin_ini​: Belirli bir türün birey sayısı
NNN: Tüm türlerin toplam birey sayısı
Açıklama: Bir ekosistemde tür çeşitliliğini hesaplamak için kullanılır. Değer ne kadar büyükse çeşitlilik o kadar fazladır.

14. Enerji Metabolizması

Bazal Metabolizma Hızı (BMR):
BMR=10×ağırlık (kg)+6.25×boy (cm)−5×yas¸ (yıl)+S\text{BMR} = 10 \times \text{ağırlık (kg)} + 6.25 \times \text{boy (cm)} - 5 \times \text{yaş (yıl)} + SBMR=10×ağırlık (kg)+6.25×boy (cm)−5×yas¸​ (yıl)+S
SSS: Erkekler için 5, kadınlar için -161
Açıklama: Dinlenme halindeki bir kişinin günlük enerji ihtiyacını hesaplar.

15. Lojistik Büyüme Modeli

Nt=K1+(K−N0N0)e−rtN_t = \frac{K}{1 + \left( \frac{K - N_0}{N_0} \right) e^{-rt}}Nt​=1+(N0​K−N0​​)e−rtK​
NtN_tNt​: Belirli bir zamanda popülasyon büyüklüğü
KKK: Taşıma kapasitesi
N0N_0N0​: Başlangıç popülasyonu
rrr: Büyüme oranı
ttt: Zaman
Açıklama: Popülasyon büyümesi, kaynak sınırlamaları göz önünde bulundurularak modellenir. Popülasyon taşıma kapasitesine yaklaştıkça büyüme yavaşlar.

16. Genetik Haritalama

Rekombinasyon Frekansı:
Rekombinasyon Frekansı(%)=(Rekombinant birey sayısıToplam birey sayısı)×100\text{Rekombinasyon Frekansı} (\%) = \left( \frac{\text{Rekombinant birey sayısı}}{\text{Toplam birey sayısı}} \right) \times 100Rekombinasyon Frekansı(%)=(Toplam birey sayısıRekombinant birey sayısı​)×100
Açıklama: Genetik çaprazlamalarda genlerin birbirine olan uzaklığını hesaplamak için kullanılır. Rekombinasyon frekansı, genler arasındaki mesafeyi temsil eder.

17. Nütrient Döngüsü

Karbon Döngüsü Denklemi:
Karbon Do¨ngu¨su¨: Fotosentez+Hu¨cresel Solunum+Fosil Yakıt Kullanımı\text{Karbon Döngüsü: Fotosentez} + \text{Hücresel Solunum} + \text{Fosil Yakıt Kullanımı}Karbon Do¨ngu¨su¨: Fotosentez+Hu¨cresel Solunum+Fosil Yakıt Kullanımı
Açıklama: Ekosistemlerde karbonun atmosfer, canlı organizmalar ve fosil yakıtlar arasında nasıl hareket ettiğini anlamaya yarar.

18. Kan Gazları ve Solunum

Hemoglobin Oksijen Bağlanması (Bohr Etkisi):
Hb+O2↔HbO2Hb + O_2 \leftrightarrow HbO_2Hb+O2​↔HbO2​
Açıklama: Hemoglobin ve oksijen arasındaki denge, pH, CO2 konsantrasyonu ve sıcaklığa bağlı olarak değişir. Bu, solunum sisteminin verimliliğini anlamak için önemlidir.

19. Enerji Dönüşümü

Enerji Transfer Verimliliği:
Verim (%)=(Alınan Enerji Toplam Enerji)×100\text{Verim (\%)} = \left( \frac{\text{Alınan Enerji}}{\text{Toplam Enerji}} \right) \times 100 Verim (%)=(Toplam Enerji Alınan Enerji​)×100
Açıklama: Enerji piramidinde trofik seviyeler arasındaki enerji transferi hesaplanır. Genelde %10 kuralı uygulanır; yani enerji bir seviyeden diğerine geçerken %90’ı kaybedilir.

20. Protein Sentezi Formülü

Amino Asit Bağlantı Enerjisi:
Enerji Maliyeti=(n−1)×4 ATP\text{Enerji Maliyeti} = (n - 1) \times 4 \, \text{ATP}Enerji Maliyeti=(n−1)×4ATP
nnn: Amino asit sayısı
4 ATP4 \, \text{ATP}4ATP: Her bir peptid bağı için harcanan enerji
Açıklama: Protein sentezinde, amino asitler birbirine bağlanırken ATP harcanır. Peptid bağlarının sayısını hesaplamak için kullanılır.

21. Heterozigotluk Oranı

H=1−∑(pi2)H = 1 - \sum \left( p_i^2 \right)H=1−∑(pi2​)
HHH: Heterozigotluk oranı
pip_ipi​: Her bir allelin frekansı
Açıklama: Bir popülasyondaki genetik çeşitliliği ölçmek için kullanılır.

22. Hayvanların Vücut Isısı Hesabı

Q10 Etkisi (Sıcaklık ve Metabolizma):
Q10=(R2R1)10/(T2−T1)\text{Q}_{10} = \left( \frac{\text{R}_2}{\text{R}_1} \right)^{10 / (\text{T}_2 - \text{T}_1)}Q10​=(R1​R2​​)10/(T2​−T1​)
R1,R2\text{R}_1, \text{R}_2R1​,R2​: Farklı sıcaklıklardaki reaksiyon hızları
T1,T2\text{T}_1, \text{T}_2T1​,T2​: İki sıcaklık arasındaki fark
Açıklama: Sıcaklık değişiminin metabolizma hızına etkisini hesaplamak için kullanılır.

23. Nükleotid Hesaplama (Chargaff Kuralları)

%A=%T,%C=%G\% \text{A} = \% \text{T}, \quad \% \text{C} = \% \text{G}%A=%T,%C=%G
Açıklama: DNA’da adenin (A) miktarı timin (T) ile, sitozin (C) miktarı guanin (G) ile eşittir. Çift zincirli DNA’daki baz eşleşme oranlarını belirlemek için kullanılır.

24. Kemosentez Denklem Örneği

6CO2+6H2O+3H2S→C6H12O6+3H2SO46 \text{CO}_2 + 6 \text{H}_2\text{O} + 3 \text{H}_2\text{S} \rightarrow \text{C}_6\text{H}_{12}\text{O}_6 + 3 \text{H}_2\text{SO}_46CO2​+6H2​O+3H2​S→C6​H12​O6​+3H2​SO4​
Açıklama: Kemosentez yapan bakterilerin enerji kaynağı olarak kimyasal bileşikleri kullanarak organik madde üretimini gösterir.

25. Nefron'daki Filtrasyon

Glomerüler Filtrasyon Hızı (GFR):
GFR=I˙drardaki I˙nu¨lin Konsantrasyonu×I˙drar Akıs¸ HızıPlazmadaki I˙nu¨lin Konsantrasyonu\text{GFR} = \frac{\text{İdrardaki İnülin Konsantrasyonu} \times \text{İdrar Akış Hızı}}{\text{Plazmadaki İnülin Konsantrasyonu}}GFR=Plazmadaki I˙nu¨lin KonsantrasyonuI˙drardaki I˙nu¨lin Konsantrasyonu×I˙drar Akıs¸​ Hızı​
Açıklama: Böbreklerin kanı filtreleme kapasitesini değerlendirmek için kullanılır.

26. Osmoz Basıncı Hesaplama

π=i×C×R×T\pi = i \times C \times R \times Tπ=i×C×R×T
π\piπ: Osmoz basıncı
iii: Van’t Hoff faktörü
CCC: Çözeltinin molar konsantrasyonu
RRR: Gaz sabiti (0.0821 L.atm/mol.K0.0821 \, \text{L.atm/mol.K}0.0821L.atm/mol.K)
TTT: Sıcaklık (Kelvin cinsinden)
Açıklama: Hücreler arası sıvı dengesini belirlemek için osmotik basınç hesaplanır.

27. Ekolojik Ayak İzi Hesaplama

Ekolojik Ayak I˙zi=Tu¨ketilen KaynaklarDog˘al Kapasite\text{Ekolojik Ayak İzi} = \frac{\text{Tüketilen Kaynaklar}}{\text{Doğal Kapasite}}Ekolojik Ayak I˙zi=Dog˘​al KapasiteTu¨ketilen Kaynaklar​
Açıklama: Bir bireyin, topluluğun veya popülasyonun ekosistem üzerinde yarattığı baskıyı ölçer.

28. Büyüme ve Solunum Dengesi

Net Birincil Üretim (NPP):
NPP=GPP−R\text{NPP} = \text{GPP} - \text{R}NPP=GPP−R
GPP\text{GPP}GPP: Brüt birincil üretim (Fotosentezden elde edilen toplam enerji)
R\text{R}R: Solunum için harcanan enerji
Açıklama: Bir ekosistemde fotosentez yoluyla depolanan net enerji miktarını hesaplamak için kullanılır.

29. Kalp Atış Hızı

Kalp Atıs¸ Hızı=Dakikadaki NabızKalp Hacmi\text{Kalp Atış Hızı} = \frac{\text{Dakikadaki Nabız}}{\text{Kalp Hacmi}}Kalp Atıs¸​ Hızı=Kalp HacmiDakikadaki Nabız​
Açıklama: Kan dolaşımının verimliliğini belirlemek için kardiyak çıktıyı hesaplar.

30. Genetik Bağlantı Haritası

Harita Mesafesi(cM)=Rekombinasyon Frekansı(%)×100\text{Harita Mesafesi} (\text{cM}) = \text{Rekombinasyon Frekansı} (\%) \times 100Harita Mesafesi(cM)=Rekombinasyon Frekansı(%)×100
Açıklama: İki gen arasındaki fiziksel mesafeyi ölçmek için kullanılır. 1 santimorgan (cM), iki gen arasındaki %1’lik rekombinasyon oranına karşılık gelir.

31. Fotosentez Işık Doygunluğu

Fotosentetik Hız=Is¸ık Yog˘unlug˘u×Klorofil Verimlilig˘i\text{Fotosentetik Hız} = \text{Işık Yoğunluğu} \times \text{Klorofil Verimliliği}Fotosentetik Hız=Is¸​ık Yog˘​unlug˘​u×Klorofil Verimlilig˘​i
Açıklama: Fotosentezin hızını ışık yoğunluğuna ve klorofil kapasitesine göre hesaplar.

32. Kas Kasılma Gücü

Maksimum Güç Hesabı:
P=F×d/tP = F \times d / tP=F×d/t
PPP: Güç
FFF: Kasılma kuvveti
ddd: Hareket mesafesi
ttt: Zaman
Açıklama: Kas kasılmasının fiziksel iş miktarını hesaplamak için kullanılır.

33. Canlıların Enerji İhtiyacı (Metabolik Hız)

Metabolik Hız=Ku¨tle0.75\text{Metabolik Hız} = \text{Kütle}^{0.75}Metabolik Hız=Ku¨tle0.75
Açıklama: Metabolik hız, genellikle hayvanların kütlesiyle ilişkilendirilir. Küçük hayvanların metabolik hızları, büyük hayvanlara göre daha yüksektir.

34. Hücrede Su Potansiyeli

Ψ=Ψs+Ψp\Psi = \Psi_s + \Psi_pΨ=Ψs​+Ψp​
Ψ\PsiΨ: Toplam su potansiyeli
Ψs\Psi_sΨs​: Çözelti potansiyeli
Ψp\Psi_pΨp​: Basınç potansiyeli
Açıklama: Su potansiyeli, bir hücre veya ortamın su alım kapasitesini belirler. Yüksek su potansiyeli, suyun hücreden dışarıya hareket etmesine neden olur.

35. Hayatta Kalma Analizleri

Kaplan-Meier Hayatta Kalma Fonksiyonu:
S(t)=∏ti≤t(1−dini)S(t) = \prod_{t_i \leq t} \left( 1 - \frac{d_i}{n_i} \right)S(t)=ti​≤t∏​(1−ni​di​​)
S(t)S(t)S(t): Hayatta kalma olasılığı
did_idi​: O anda ölen birey sayısı
nin_ini​: O ana kadar hayatta kalan birey sayısı
Açıklama: Popülasyon biyolojisi ve epidemiyolojide hayatta kalma oranlarını hesaplamak için kullanılır.

36. Hücrede Elektrokimyasal Potansiyel

Nernst Denklemi:
E=RTzFln⁡[Cdıs¸][Cic¸]E = \frac{RT}{zF} \ln \frac{[C_\text{dış}]}{[C_\text{iç}]}E=zFRT​ln[Cic¸​​][Cdıs¸​​]​
EEE: Elektrokimyasal potansiyel (voltaj)
RRR: Gaz sabiti
TTT: Sıcaklık (Kelvin)
zzz: İyonun valensi
FFF: Faraday sabiti
[Cdıs¸][C_\text{dış}][Cdıs¸​​], [Cic¸][C_\text{iç}][Cic¸​​]: İyon konsantrasyonları
Açıklama: Hücre zarındaki iyon dengesini anlamak için kullanılır.

37. Bitki Transpirasyon Hızı

Transpirasyon Hızı=ΔWΔt×A\text{Transpirasyon Hızı} = \frac{\Delta W}{\Delta t \times A}Transpirasyon Hızı=Δt×AΔW​
ΔW\Delta WΔW: Kaybedilen su miktarı
Δt\Delta tΔt: Zaman
AAA: Yaprak yüzeyi alanı
Açıklama: Bitkilerin yapraklarından su buharlaşmasının hızını hesaplamak için kullanılır.

38. Genetik Çeşitlilik Hesaplaması

Shannon-Wiener İndeksi:
H′=−∑i=1S(piln⁡pi)H' = -\sum_{i=1}^{S} (p_i \ln p_i)H′=−i=1∑S​(pi​lnpi​)
H′H'H′: Çeşitlilik indeksi
SSS: Tür sayısı
pip_ipi​: Tür iii’nin oransal bolluğu
Açıklama: Ekosistemlerde tür çeşitliliğini ölçmek için kullanılır. Daha yüksek bir H′H'H′, daha fazla çeşitlilik anlamına gelir.

39. Kas Gücü ve Dayanıklılık

Kuvvet Hızı İlişkisi:
F=maF = maF=ma
FFF: Kuvvet
mmm: Kütle
aaa: İvme
Açıklama: Kasların bir nesne üzerindeki etkisini anlamak için kullanılan temel bir formüldür.

40. Protein Elektroforezi

Hareket Mesafesi:
d=qEfd = \frac{qE}{f}d=fqE​
ddd: Hareket mesafesi
qqq: Yük miktarı
EEE: Elektrik alanı
fff: Sürtünme katsayısı
Açıklama: Protein veya DNA moleküllerinin elektroforez jeli içindeki hareketini belirlemek için kullanılır.

41. Popülasyon Taşıma Kapasitesi

Lojistik Büyüme Denklemi (Alternatif):
dNdt=rN(1−NK)\frac{dN}{dt} = rN \left( 1 - \frac{N}{K} \right)dtdN​=rN(1−KN​)
dNdt\frac{dN}{dt}dtdN​: Popülasyon büyüme hızı
rrr: Üstel büyüme oranı
NNN: Popülasyon büyüklüğü
KKK: Taşıma kapasitesi
Açıklama: Bir popülasyonun büyümesinin kaynak sınırlamalarıyla nasıl kontrol edildiğini gösterir.

42. Fermentasyon Enerji Kazanımı

Fermentasyon ATP Üretimi:
Net ATP=Glikoz Moleku¨lu¨ Bas¸ına 2 ATP\text{Net ATP} = \text{Glikoz Molekülü Başına } 2 \, \text{ATP}Net ATP=Glikoz Moleku¨lu¨ Bas¸​ına 2ATP
Açıklama: Oksijensiz ortamda glikozdan elde edilen enerji miktarını ifade eder. Fermentasyon, glikolizin enerji verimini sınırlı bir şekilde artırır.

43. Hücre Zarında Pasif Taşıma Hızı

v=P×(Cdıs¸−Cic¸)v = P \times (C_\text{dış} - C_\text{iç})v=P×(Cdıs¸​​−Cic¸​​)
vvv: Madde taşıma hızı
PPP: Geçirgenlik katsayısı
Cdıs¸C_\text{dış}Cdıs¸​​, Cic¸C_\text{iç}Cic¸​​: Dış ve iç konsantrasyonlar
Açıklama: Madde, konsantrasyon farkına bağlı olarak hücre zarından pasif şekilde taşınır.

44. Hücresel Solunum Etkinliği

Respiratuvar Katsayı (RQ):
RQ=U¨retilen CO2Tu¨ketilen O2RQ = \frac{\text{Üretilen } CO_2}{\text{Tüketilen } O_2}RQ=Tu¨ketilen O2​U¨retilen CO2​​
Açıklama: Hücresel solunum sırasında tüketilen oksijenin, üretilen karbondioksite oranını belirler. Karbonhidrat, yağ ve protein metabolizmasını anlamak için kullanılır.